Μια λιτή, πέτρινη κατοικία 45 τ.μ. σε ένα χωριό στην Κρήτη, που μετρούσε ήδη έναν αιώνα ακατοίκητη, μεταμορφώθηκε στο Drakoni House, μία λειτουργική, ουσιαστικά βιώσιμη κατοικία από τους Doriza Design. Η Νεφέλη Ματσούκη Ντόριζα μιλά στο OW και εξηγεί πώς πέτυχαν την ισορροπία μεταξύ παλαιού και νέου, σεβόμενοι την ιστορική συνέχεια του κτίσματος. Aπολαύστε το Drakoni House!
Χτισμένο από την ντόπια σκληρή πέτρα, το δρακόνι, το σπίτι ανήκει επί έξι δεκαετίες στην ίδια οικογένεια, τους Δρακωνάκηδες – με το όνομα που του απέδωσε η αρχιτεκτονική ομάδα να έλκει την καταγωγή του τόσο από το όνομα της οικογένειας, όσο και από εκείνο της πέτρας.
Στο εσωτερικό του Drakoni House δεσπόζει μια οξύκορφη καμάρα που χρονολογείται από το 1400-1550 μ.Χ., οπότε πρωτοκατοικήθηκαν από τους Ενετούς οι Πίνες, το χωριό στο οποίο βρίσκεται.
«Με βάση αυτή την καμάρα, ο Μαυρογιώργης Δρακωνάκης (έξι γενιές πίσω από τον σημερινό ιδιοκτήτη), κτηνοτρόφος-αγρότης, έχτισε το 1864 το σπίτ. Δεν είχε τότε παρά ένα δωμάτιο και μία αυλή, την οποία διαμόρφωσε με τα χρόνια κι αυτή σε σπίτι, μέχρι περίπου το 1920. Από τότε, το σπίτι δεν κατοικήθηκε και παρέμεινε για χρόνια ως στάβλος για ζώα», λέει η Νεφέλη Ματσούκη Ντόριζα, εκ της αρχιτεκτονικής ομάδας που υλοποίησε το project.
«Η καμάρα διατηρήθηκε αυτούσια, με τη φθορά και την πατίνα του χρόνου αποτυπωμένη πάνω της, και γύρω της αναπτύσσεται και οργανώνεται η δίχωρη κατοικία», συμπληρώνει η αρχιτέκτονας.
Αυτή η ενετική καμάρα είναι που χωρίζει τους χώρους του καθιστικού και της κουζίνας από τους πιο ιδιωτικούς χώρους του υπνοδωματίου και του μπάνιου. Έχει δημιουργηθεί επίσης μια εσωτερική αυλή, όπου υπάρχει και jacuzzi.
Με μια μεταλλική αναρτημένη σκάλα φτάνουμε στην ταράτσα, όπου βρίσκουμε ένα υπαίθριο καθιστικό και μια τραπεζαρία, κάτω από μια πέργκολα ελαφριάς κατασκευής. Από εκεί μπορεί κανείς να απολαύσει τη θέα προς το τοπίο και τη θάλασσα.
Η αρχιτέκτονας μάς μιλά για το πώς οραματίστηκαν την ανακατασκευή, πώς δημιούργησαν σκόπιμα εικόνα φθοράς, ποια εμπόδια υπερκεράστηκαν και πώς επιτεύχθηκε, τελικά, η ιδανική ισορροπία μεταξύ παλαιού και νέου, με υψηλό αισθητικό αποτέλεσμα και με έμφαση στη βιωσιμότητα.
Πώς προσεγγίσατε την αναπαλαίωση-ανακαίνιση της κατοικίας για να έχετε το αποτέλεσμα του Drakoni House;
Η στρατηγική του σχεδιασμού βασίζεται στην ιδέα της αποκατάστασης και μετατροπής του κτίσματος σε εξοχική κατοικία, δίνοντας συνέχεια στην ιστορία του. Εξωτερικά, έγιναν οι λιγότερες δυνατές κατασκευαστικές παρεμβάσεις. Eπικεντρωθήκαμε κυρίως στην αποκατάσταση και ενίσχυση της λιθοδομής, και στην ανακατασκευή τμημάτων που είχαν καταρρεύσει.
Η κύρια επέμβαση που πραγματοποιήθηκε στο εξωτερικό κέλυφος του κτιρίου αποσκοπούσε στην εισαγωγή φωτός και αέρα στο εσωτερικό, όπως και στη δημιουργία υπαίθριου χώρου καθιστικού στο δώμα της κατοικίας.
Η βιωσιμότητα σάς απασχόλησε κατά την ανακατασκευή;
Από τεχνικής άποψης μάς απασχόλησε, καθώς φροντίσαμε για τα κατάλληλα μονωτικά υλικά, τους ηλιακούς συλλέκτες, τις αντλίες θερμότητας και όλα όσα συμβάλλουν στην υψηλή ενεργειακή αυτάρκεια του κτιρίου. Η βιώσιμη αρχιτεκτονική, ωστόσο, δεν μπορεί να βασίζεται μόνο σε τεχνικές λύσεις οι οποίες θα μειώσουν το ενεργειακό αποτύπωμα των κτιρίων.
Με την ευρύτερη έννοια της κυκλικής οικονομίας και της ανακύκλωσης, η αποκατάσταση και επανάχρηση ενός εγκαταλελειμμένου κελύφους αποτελεί τον ορισμό της έννοιας της βιωσιμότητας. Το έργο αυτό εγγράφεται σε μια προσπάθεια στοιχειοθέτησης ορθών πρακτικών για τα χωριά της Ελλάδας, όπου το απόθεμα εγκαταλελειμμένων και ερειπωμένων κτιρίων είναι σημαντικό και συχνά θυσιάζεται.
Υπήρχαν προκλήσεις κατά τη διαδικασία της υλοποίησης;
Συναντήσαμε όντως πολλές προκλήσεις και δυσκολίες, τις οποίες καταφέραμε να υπερκεράσουμε. Το Drakoni House προϋπέθετε ιδιαίτερους χειρισμούς τόσο στον σχεδιασμό όσο και στην κατασκευή. Αρχικά, η θέση της κατοικίας, εντός του πυκνοδομημένου ιστού του παραδοσιακού οικισμού των Πινών, δυσχέραινε την πρόσβαση οχημάτων, μηχανημάτων και υλικών.
Εν συνεχεία, επιχειρήσαμε να ανακατασκευάσουμε την πρότερη κατάσταση του κτίσματος με στοχευμένες επεμβάσεις στην υφιστάμενη λιθοδομή. Ο καθαρισμός και η απομάκρυνση των υλικών των κατεστραμμένων λιθοδομών έγινε με ιδιαίτερη προσοχή και χειρωνακτική εργασία. Τα κενά συμπληρώθηκαν και τμήματα που είχαν καταρρεύσει κατασκευάστηκαν εκ νέου.
Στα νέα τμήματα του Drakoni House εφαρμόστηκε ειδική διεργασία αμμοβολής, δημιουργώντας μια επιτηδευμένη φθορά ώστε να εντάσσονται αρμονικά με την υφιστάμενη λιθοδομή και το σύνολο.
Τέλος, ιδιαίτερη πρόκληση αποτέλεσε για εμάς η σαφής διάκριση των νέων επεμβάσεων από το υφιστάμενο κέλυφος και η αναστρεψιμότητα της επέμβασης, η οποία υλοποιήθηκε με ελαφριές μεταλλικές κατασκευές.
Η ισορροπία μεταξύ παλαιού και νέου πώς επιτεύχθηκε στο Drakoni House;
Σημάδια νεωτερικότητας κάνουν την εμφάνισή τους στο έργο διάστικτα και φυσικά, λόγω της αναπόφευκτης λειτουργικής αναπροσαρμογής. Ωστόσο, οι επεμβάσεις αυτές δεν αποκρύπτονται, απεναντίας τονίζονται και αναδεικνύονται ως κομμάτι της ιστορικής συνέχειας του κτίσματος. Οι νέες προσθήκες σηματοδοτούνται διακριτικά και υλοποιούνται με ελαφριές κατασκευές οξειδωμένου μετάλλου.
Παρότι οι νέες επεμβάσεις τονίζονται διά της αντιθέσεως, στα υλικά κατασκευής τους επιλέγεται μια επιτηδευμένη φθορά (οξειδωμένο μέταλλο) και συνειδητή ατέλεια (επιχρίσματα εσωτερικών τοίχων) που φέρνουν το σύνολο του Drakoni House σε μια ισορροπία.
source: ow.gr
